Maatschappelijk prioriteren

In delen van het elektriciteitsnet ontstaat een tekort aan transportcapaciteit en is het net 'vol'. Dit noemen we congestie. Voor bepaalde congestiegebieden is er een wachtlijst voor transportcapaciteit. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) verplicht netbeheerders om in congestiegebieden het maatschappelijk prioriteringskader voor wachtlijsten te gebruiken. Hierdoor wordt het voor klanten die een maatschappelijke functie hebben of verlichting kunnen bieden aan netcongestie, mogelijk om een hogere positie op de wachtlijst te krijgen.

Wat houdt maatschappelijk prioriteren in?

Door de wachtlijst maatschappelijk te prioriteren krijgen sommige klanten een hogere positie op de wachtlijst. Dit zijn klanten met een maatschappelijke functie of klanten die netcongestie kunnen verlichten. Hierdoor kan uw positie op de wachtlijst veranderen. Binnen de categorieën worden de aanvragen gesorteerd op basis van de aanvraagdatum (de datum waarop de aanvraag compleet is).

Pas als er transportcapaciteit beschikbaar is, verdelen we dit onder onze klanten op de wachtlijst. Uw aanvraag voor transportcapaciteit kan hoger op de wachtlijst komen te staan als we uw prioriteringsaanvraag goedkeuren. Dit betekent niet dat u direct (extra) transportcapaciteit ontvangt. Het beschikbaar komen van transportcapaciteit is van meerdere factoren afhankelijk. Op onze provinciepagina’s leest u meer over de structurele oplossingen per congestiegebied. Het gaat hierbij om werkzaamheden aan stations en verbindingen die in de komende jaren uitgevoerd en afgerond worden.

De infographic van Netbeheer Nederland legt uit hoe maatschappelijk prioriteren werkt.

Check of u prioriteit krijgt en wat u moet aanleveren

Met de checklist controleert u eenvoudig of u in aanmerking komt voor het aanvragen van maatschappelijke prioriteit. Ook leest u direct welke documenten u nodig heeft voor uw aanvraag. Dit verschilt per type organisatie. Het aanleveren van juiste en volledige documentatie zorgt ervoor dat u het aanvraagproces soepel doorloopt. 

Bekijk de checklist

Hieronder staat per categorie uitgelegd hoe de aanvraagprocedure eruit ziet.

Maatschappelijke prioriteit aanvragen 

U kunt maatschappelijke prioriteit aanvragen via Mijn Stedin Zakelijk. Heeft u nog geen Mijn Stedin Zakelijk account? Dan kunt u dat aanvragen. Daarnaast kunt u maatschappelijke prioriteit aanvragen via dit formulier.

Vraag maatschappelijke prioriteit aan

Toelichting op aanvraagprocedure

Categorie 1: Congestieverzachters

Dit zijn klanten die, nadat ze zijn aangesloten, extra transportcapaciteit leveren voor andere klanten op ons elektriciteitsnet. Partijen die door ons als congestieverzachters worden bestempeld, krijgen de hoogste prioriteit op de wachtlijst. Hieronder kunt u meer lezen over of uw organisatie congestieverzachtend kan zijn.

Wanneer bent u congestieverzachter?
Voor congestieverzachters gelden andere criteria, dan voor de categorieën veiligheid en basisbehoeften. De netbeheerders hebben op basis van de Netcode Elektriciteit criteria opgesteld.  

De beoordeling of u congestieverzachter bent, hangt af van de situatie van het net, uw installaties en de mogelijkheden voor flexibel gebruik van het elektriciteitsnet. Per situatie bekijken we de analyse van het congestiegebied waarin u gevestigd bent en of u daadwerkelijk de congestie kan verminderen, zodat er voldoende ruimte vrij komt voor andere klanten of autonome groei. Is dit het geval? Dan leggen we met u de afspraken voor vermindering vast in een contract. 

Wat zijn de criteria?

  • U staat op de wachtlijst en kunt een significante bijdrage leveren aan het verminderen van de congestie. Wanneer u de congestie niet verergert, maar ook niet vermindert, bent u geen congestieverzachter. Het vermogen dat uw organisatie kan inzetten om congestie te verzachten is minimaal 1000 kW.

  • Uit onze technische analyse moet blijken dat u geen toename van congestie op andere momenten en/of in het net van een andere netbeheerder veroorzaakt.

  • Voor het verlagen van de congestiepiek in de congestieperiode, geldt een minimale hoeveelheid. Bent u aangesloten op ons net, dan is dat 1.000 kW. Bent u direct aangesloten op het hoogspanningsnet van TenneT dan is dat 10.000 kW. Deze grens wordt gehanteerd zodat congestieverzachters significant bijdragen aan het verminderen van congestie. Daarnaast kunnen we zo beter handhaven, dan wanneer er vele kleine klanten zijn.

  • U kunt congestie verzachten door inzet van transportcapaciteit in de andere richting dan het congestieprobleem. Dat kan zowel afname van als teruglevering aan het net zijn. Hierbij moet het extra aangevraagde transportvermogen volledig afroepbaar zijn.

  • Als u een aansluiting in gebruik heeft en u kunt de congestie verminderen door het net minder te gebruiken tijdens de congestiemomenten, komt u ook in aanmerking als congestieverzachter. Het kan bijvoorbeeld zijn dat u uw bedrijfsvoering op deze momenten kunt verhogen of verlagen of dat u juist op deze momenten extra capaciteit beschikbaar heeft vanuit energieopslag.

  • In gebieden waar ook TenneT op het hoogspanningsnet congestie heeft of verwacht, beoordeelt TenneT ook uw aanvraag en kan het zijn dat u akkoord moet gaan met aanvullende eisen. Dit is nodig om te bewaken dat de voorgestelde maatregelen niet voor extra congestie zorgen op het hoogspanningsnet. Een aanvullende eis kan zijn dat beide netbeheerders de mogelijkheid hebben om 24/7 het hele extra toegekende vermogen af te roepen op basis van het congestiemanagementcontract.

Verplichting van een congestiemanagementcontract 
Wanneer u voldoet aan de criteria voor congestieverzachter, sluiten wij met u een congestiemanagementcontract af. Zonder dit contract krijgt u geen prioriteit voor het verkrijgen van transportvermogen en komt u niet hoger op de wachtlijst te staan. Met dit contract zijn wij er zeker van dat de congestie op het piekmoment wordt verminderd. U ontvangt hiervoor een vergoeding. Afhankelijk van de situatie sluiten wij bijvoorbeeld een capaciteitsbeperkingscontract op afroep of een biedplichtcontract voor redispatch met u af. Per aanvraag wordt gekeken welk type contract nodig is. De afroep van vermindering van transportcapaciteit verloopt via het congestiemanagementplatform GOPACS.

Vanaf het moment dat u transportcapaciteit krijgt, moet u zich aan de afgesproken maatregelen houden. Doet u dit niet? Dan brengt u de veiligheid van het elektriciteitsnet in gevaar en zullen wij de verkregen transportcapaciteit terugnemen.

Het aanvraagproces voor congestieverzachters

  • U kunt een aanvraag indienen als congestieverzachter via Mijn Stedin Zakelijk. Heeft u nog geen Mijn Stedin Zakelijk account? Dan kunt u dat aanvragen. Daarnaast kunt u maatschappelijke prioriteit aanvragen via dit formulierLet op: zorg ervoor dat u dit aanmeldformulier ingevuld als bijlage toevoegt.

  • Op basis van een individuele beoordeling onderzoeken wij of uw bedrijf congestieverzachtend is (of kan worden). Dit doen wij aan de hand van bovengenoemde criteria.

  • Vervolgens voeren wij een gebiedsanalyse uit om te onderzoeken of we uw bedrijf of organisatie aan kunnen sluiten. Netbeheerders zijn niet verplicht om contracten met congestieverzachters aan te gaan om meer klanten toe te laten, als hiermee de financiële grens of technische grens in een congestiegebied wordt overschreden.

  • Als congestieverzachter sluit u met ons een contract af voor het leveren van congestiemanagementdiensten tegen een eventuele vergoeding. Vervolgens krijgt uw organisatie prioriteit.

Voorbeelden van congestieverzachters

Ter illustratie geven we twee voorbeelden van congestieverzachters:

Batterij in afname congestiegebied. Een klant wil een aansluiting en capaciteit voor zijn 5 megawatt batterij in een afname congestiegebied. Stedin en de klant maken flexafspraken dat de batterij allereerst nooit zal opladen tijdens een afnamepiek. Bovendien biedt de klant de volledige vijf megawatt vermogen aan aan Stedin om op afroep in te voeden op het net om de afname-piek te verlagen.

Koelhuis in teruglevering- en afname congestiegebied. Een koelhuis met een gecontracteerd vermogen van 2 megawatt wil groeien naar 3 megawatt gecontracteerd vermogen. Er is teruglevering en afname congestie afgekondigd in het gebied. Het koelhuis neemt om de teruglevering congestie in de zomer te verminderen 1 megawatt extra af. In de winter neemt het koelhuis om de afname congestie te verminderen 1 megawatt minder af.

Categorie 2: Veiligheid

Denk hierbij aan klanten zoals defensie, brandweer, politie, rechtspraak en acute gezondheidszorg.

Binnen categorie 2 bestaan verschillende functies en subfuncties. Een brandweerkazerne bijvoorbeeld valt onder categorie 2 ‘veiligheid’ met functie Noodhulp en subfunctie Brandweer. Om aanspraak te maken op maatschappelijke prioriteit, moet uw organisatie bepaalde bewijslast aanleveren. Deze bewijslast verschilt per categorie en (sub)functie. Bekijk hiervoor de checklist. Deze informatie is ook uitgebreid terug te vinden in het codebesluit van de ACM of in deze tabel.

Bij het aanvragen van maatschappelijk prioriteren, is het belangrijk om rekening te houden met de volgende condities, anders moeten wij uw aanvraag wellicht afwijzen.

  • Categorie 2 geldt alleen voor afname van elektriciteit.

  • Alleen complete en correcte aanvragen kunnen prioriteit krijgen.

  • Uw organisatie maakt alleen aanspraak op prioriteit, als uw organisatie de aangevraagde transportcapaciteit gaat gebruiken voor uw wettelijke taakuitoefening. Zo moet de brandweer aangevraagde transportcapaciteit daadwerkelijk gebruiken voor zijn hoofdtaak als brandweer. De brandweer krijgt bijvoorbeeld geen prioriteit voor de verduurzaming van faciliteiten.

  • Alleen de klant die de aansluiting gaat behuizen, kan prioriteit aanvragen. Bijvoorbeeld een aannemer of contractant kan dit niet doen.

  • De bestuurder die de bestuursverklaring ondertekent, moet overeen komen met een van de bestuurders op het uittreksel van het handelsregister van de Kamer van Koophandel.

  • We vragen u om deze bestuursverklaring te gebruiken.

Categorie 3: Basisbehoeften

Enkele voorbeelden van organisaties in categorie 3 zijn het onderwijs en woonbehoefte. 

Binnen deze categorie bestaan verschillende functies en subfuncties. Een basisschool bijvoorbeeld valt onder categorie 3 ‘basisbehoeften’ met functie onderwijs en subfunctie primair onderwijs. Om aanspraak te maken op maatschappelijke prioriteit, moet uw organisatie bepaalde bewijslast aanleveren. Deze bewijslast verschilt per categorie en (sub)functie. Bekijk hiervoor de checklist. Deze informatie is ook uitgebreid terug te vinden in het codebesluit van de ACM of in deze tabel.

Bij het aanvragen van maatschappelijk prioriteren, is het belangrijk om rekening te houden met de volgende condities, anders moeten wij uw aanvraag wellicht afwijzen:  

  • Categorie 3 geldt alleen voor afname van elektriciteit.

  • Alleen complete en correcte aanvragen kunnen prioriteit krijgen. 

  • Uw organisatie maakt alleen aanspraak op prioriteit, als u uw aangevraagde transportcapaciteit gaat gebruiken voor uw wettelijke taakuitoefening. Zo moet een basisschool de aangevraagde transportcapaciteit daadwerkelijk gebruiken voor zijn hoofdtaak als onderwijsinstelling. De basisschool krijgt bijvoorbeeld geen prioriteit voor de verduurzaming van de school.

  • Alleen de klant die de aansluiting gaat behuizen, kan prioriteit aanvragen. Bijvoorbeeld een aannemer of contractant kan dit niet doen.

  • De bestuurder die de bestuursverklaring ondertekent, moet overeen komen met een van de bestuurders op het uittreksel van het handelsregister van de Kamer van Koophandel.

  • We vragen u om deze bestuursverklaring te gebruiken.


Wat kunt u de komende tijd verwachten?

  • U ontvangt als u op de wachtlijst staat een brief met meer uitleg over maatschappelijk prioriteren. 
  • Hierna kunt u een aanvraag bij ons indienen om in aanmerking te komen voor maatschappelijk prioriteren.
  • We beoordelen uw aanvraag volgens het hierboven beschreven proces.  
  • Na toewijzing van prioriteit krijgen klanten een nieuwe plek op de wachtlijst. Hierbij geldt dat klanten uit categorie 1 bovenaan de wachtlijst komen te staan. Hierna volgt categorie 2, en daarna categorie 3. De volgorde binnen een categorie wordt bepaald door het moment van de initiële transportaanvraag.

gerelateerde onderwerpen

Hoofdverdeelstation

Wachtlijst transportcapaciteit

We hebben voor congestiegebieden een wachtlijst voor transportcapaciteit.


Lees meer
Zonnepark met hoogspanningsmasten op de achtergrond

Beschikbare netcapaciteit

De ruimte op het elektriciteitsnet is niet onbeperkt. Onze kaarten geven inzicht in de actuele netcapaciteit.

Lees meer