Vragen en antwoorden na het webinar over netcongestie
op 7 november 2023

Wachtlijst en aanvragen

Hoe werkt de wachtlijst?

Iedere aanvraag voor meer vermogen komt op een wachtlijst. Dit geldt voor: 

• Verhoging contractwaarde binnen aansluitcapaciteit (bestaande aansluitingen);

• Verhoging contractwaarde én verzwaring aansluitcapaciteit (bestaande aansluitingen);

• Aanvraag nieuwe aansluiting en contractwaarde.

Op het moment dat de aanvraag compleet bij ons (Tennet of Stedin) binnen is, krijgt de aanvraag een timestamp. Wij maken vervolgens een offerte (behalve bij verhoging contractwaarde binnen aansluitcapaciteit). Zodra deze is geaccepteerd binnen de geldigheidstermijn, krijgt de aanvraag een zogeheten claimstatus. Dit betekent dat de plek op de wachtlijst definitief is. We kunnen vermogen toekennen aan partijen op de wachtlijst op het moment dat er voor deze partijen weer netcapaciteit beschikbaar is. Dit is de capaciteit die overblijft nadat de natuurlijke groei van de elektriciteitsvraag is gedekt. We handelen dan de wachtlijst af op volgorde van binnenkomst (timestamp) van alle aanvragen met een claimstatus. Dit kan veranderen als het codewijzigingsbesluit van ACM rondom maatschappelijk prioriteren van kracht wordt.

 

Sta je ook op de wachtlijst als je alleen een verhoging van gecontracteerd vermogen wilt? In dit geval is de aansluiting al fysiek groot genoeg.

Ja, ook dan komt u op de wachtlijst. Er is een verschil tussen wat de kabel technisch aan kan en het vermogen dat beschikbaar is om over die kabel te laten lopen. Is na verzwaringen of gevonden flex én nadat de natuurlijke groei van de elektriciteitsvraag is gedekt weer voldoende vermogen beschikbaar in dit gebied ? Dan krijgt de aanvrager, zodra deze aan de beurt is, recht op het vermogen waarvoor hij op de wachtlijst staat. Dit mag echter pas gebruikt worden als de aansluiting ook daadwerkelijk geschikt is voor dat extra vermogen.

Kunnen we inzicht krijgen waar we op de wachtlijst staan voor extra vermogen?

Informatie over de wachtlijst (aantal klanten en vermogen) is beschikbaar op de site van Stedin. De exacte plaats op de wachtlijst kunnen we op termijn ook in individuele gesprekken aangeven. We mogen niet alle gegevens zomaar delen vanwege de geheimhoudingsplicht uit de Elektriciteitswet. Houd er rekening mee dat uw positie op de wachtlijst kan veranderen als gevolg van het codewijzigingsbesluit rondom Maatschappelijk Prioriteren.

Wat zijn typische doorlooptijden om een nieuwe aansluiting te realiseren en welke stappen moeten er genomen worden?

Momenteel zorgt de congestie voor langere doorlooptijden in het Havengebied en betrokken omgeving. De aansluiting kan veelal binnen 18 weken worden gerealiseerd. Bekijk meer informatie over het aanvragen van een nieuwe aansluiting. Er komt transportvermogen beschikbaar zodra de congestie is opgelost of als er voldoende flexibel vermogen is gevonden dat niet nodig is om de natuurlijke groei van de elektriciteitsvraag te dekken.

De offerte accepteren bij Stedin betekent een hele grote uitgave, terwijl er nog geen capaciteit beschikbaar is. Kan Stedin daar iets aan doen?

We begrijpen dat dit een grote uitgave is terwijl er geen zekerheid tegenover staat. Wij zijn wettelijk verplicht om de aansluiting te realiseren. Daarbij komt dat dit ervoor zorgt dat, zodra het vermogen weer beschikbaar komt, de uitvoercapaciteit voor al die extra aansluitingen niet de volgende bottleneck is.

Structurele oplossing

Wanneer gaat Stedin duidelijkheid verschaffen in de realisatietermijn? Dus niet ongeveer 2027-2029, maar daadwerkelijk aangeven in welk kwartaal iemand aangesloten kan worden?

We kunnen klanten pas van vermogen voorzien zodra het er is, dus ofwel zodra netuitbreidingen gereed zijn ofwel wanneer voldoende flex gevonden wordt. De netuitbreidingen zijn naar verwachting tussen 2027 en 2029 gereed. Deze bandbreedte geeft TenneT nu af. De bandbreedte heeft te maken met beschikbaarheid van mensen, materialen en procedures. Samen doen we er alles aan om te zorgen dat we zo dicht mogelijk tegen de 2027 aan komen, maar we kunnen daar nu geen garanties over afgeven. Voor het vrijkomen van flexvermogen zijn we afhankelijk van de mogelijkheden die we vinden in de markt. Voor beide zaken kunnen we dus niet scherper aangeven wanneer aansluitingen van vermogen worden voorzien, omdat deze informatie er op dit moment niet is.

Hoe gaan Stedin en TenneT transparantie bieden in beschikbare capaciteit en wat is de uitbreidingsplanning op 3 jaarstermijn? Kan er een concreter overzicht gegeven worden van het tijdpad waarop verschillende oplossingen (energy hubs, onderstations etc.) beschikbaar zijn?

In de investeringsplannen van Stedin en TenneT staan overzichten van de geplande investeringen. In het congestiegebied in en rond de Rotterdamse haven wordt structureel meer ruimte verwacht tussen 2027 en 2029. Overige planningen met bijvoorbeeld energy hubs zijn nog niet beschikbaar.

Hoe is met energietransitie-projecten de tijd te overbruggen totdat er capaciteit beschikbaar is?

Met de acties uit het programmaplan van de Energy Board Haven Industrieel Complex waarbij door middel van drie sporen gewerkt wordt aan het verbeteren van de situatie in de haven. Dit zijn sneller bouwen, programmeren en het vergroten van flexibel vermogen.

In welke mate zijn gemeentes en provincies betrokken om congestie op te lossen? Vergunningstrajecten zijn een bottleneck.

In het spoor ‘sneller bouwen’ uit het programmaplan van de Energy Board HIC pakken we de verzwaringsprojecten met de hoogste prioriteit op. We maken daarin concreet wat de bottlenecks zijn en wie daar op positieve wijze invloed op kan uitoefenen. Dat kunnen gemeenten en provincies zijn waar het vergunningen betreft. Op het moment dat een concrete case zich voordoet, betrekken we hen dan ook om besluitvorming te bespoedigen.

In welke mate kunnen jullie versnellen met bouwen na de aangekondigde ‘shortcut’-maatregelen van demissionair minister Jetten?

Dat is nog niet bekend. Deze maatregelen zijn nog maar net aangekondigd. TenneT moet hiervan nog een impactanalyse maken om te bepalen waar en hoe we kunnen versnellen.

Zijn er genoeg technici LV/MV/HV om de werkzaamheden kwalitatief uit te voeren?

De arbeidsmarkt voor technisch specialisten is krap. Netbeheerders spannen zich maximaal in om mensen aan te trekken, maar het blijft een punt van zorg. Dit probleem geldt ook voor onze partners, zoals ingenieursbureaus en aannemers.

Congestiemanagement en flexoplossingen

In het onderzoek staat dat er onvoldoende flexibel vermogen is gevonden. Zijn alle bedrijven geraadpleegd?

Er is een algemene oproep gedaan via de netbeheerders en de media, waarbij alle aangeslotenen >1MW in het gebied zijn gevraagd te reageren. Zij konden hun flexibel vermogen aanmelden via Partners in Energie. Daarnaast zijn 23 bedrijven met potentieel flexvermogen actief door ons benaderd: 4 met een TenneT-aansluiting en 19 met een Stedin-aansluiting.

TenneT geeft aan dat er 150 MW flex-capaciteit is aangeboden op de verkeerde plek om het net te ontlasten. Dat is jammer voor het acute probleem van congestie, maar het kan nog steeds waardevolle flex-capaciteit zijn. Wordt daar alsnog iets mee gedaan? 

TenneT gaat nader onderzoeken of er momenten zijn waarop deze 150 MW wel inzetbaar is voor flexibiliteit op het net in de Rotterdamse haven.

Hoe vindt de samenwerking tussen Tennet en Stedin plaats in geval van noodvermogen en/of onbalans in relatie tot congestie?

TenneT is verantwoordelijk voor de balanshandhaving op het net. Het is zo ingeregeld dat eerst de benodigde capaciteitsbeperkingscontracten (CBC's) worden afgeroepen, voordat de onbalansmarkten worden geopend.

Kunnen (beperkte) privé-netwerken helpen tegen de netcongestie?

Er zijn situaties denkbaar waarbij dit inderdaad helpt. Het hangt echter af van verschillende factoren. De precieze invloed van het privé-netwerk op het niveau van het knelpunt in het hoogspanningsnet is hierbij van belang.

Hoe wordt op dit moment gekeken naar de mogelijkheden van energieopslag?

We zoeken uit op welke plekken/deelnetten we de congestie kunnen verminderen met behulp van lokale opslag of opwek, zonder dat op andere plekken knelpunten ontstaan. Op de plekken waar we kansen voor opslag en opwek hebben geïdentificeerd, schrijven we tenders uit aan de markt om die diensten te komen leveren als congestie service providers. Zoals echter ook uit het congestieonderzoek van TenneT blijkt, zijn er verbindingen in het congestiegebied die hoogbelast zijn. Dit bemoeilijkt het opladen van batterijen.

Vanaf hoeveel flexibel vermogen wordt het interessant voor dit gebied?

Vanaf 1MW kunnen er mogelijkheden zijn voor het toepassen van flexibel vermogen.

Ons bedrijf is een grote consumer maar ook producer van elektra. Mogelijk kunnen wij e-flexibiliteit in onze fabrieken inbouwen/operationaliseren. Hoe kunnen wij dat profitabel maken?

Dit proces start met een analyse door de marktpartij, waarbij deze inventariseert tegen welke kosten en voorwaarden welke mate van flexibiliteit te bereiken is. Denk bij de mate van flexibiliteit aan aspecten als omvang, duur, piekvermogen en afroeptijden daarvan. Vervolgens dient de marktpartij het flexibiliteitsaanbod in bij de netbeheerder, waarbij de netbeheerder beoordeelt in hoeverre het aanbod passend is. Bij voldoende aanleiding, wordt een gesprek gepland tussen netbeheerder en marktpartij om zaken te verduidelijken of concretiseren.

Is onderling tussen de bedrijven stroomcapaciteit delen mogelijk?

Dit is op termijn mogelijk via een groepscontract met de netbeheerder. Deze contracten zijn nu nog niet beschikbaar. Stedin doet 2 pilots om ervaring op te bouwen en interne processen en werkwijzen te organiseren zodat dit op termijn mogelijk is.

Waar zitten de gebieden waar nog wel wat mogelijk is?

Op de capaciteitskaart van Netbeheer Nederland is de actuele stand van zaken in alle gebieden te vinden voor zowel invoeding als afname (verbruik) van elektriciteit.

Is de flexibiliteit alleen wenselijk in verbruik of ook in levering aan het net?

Beide. Flex in verbruik is goed als het de pieken op het net verlaagt, door ofwel op-/afregelen, piekschaven of piekschuiven. Maar extra vermogen dat aan het net geleverd kan worden zodat dit kan worden gebruikt om een hogere vraag op te vangen, is ook van belang. Dit pakken we o.a. op in de flextender die wij nu voorbereiden. Wel geldt altijd dat goed gecheckt moet worden of het oplossen (hoe dan ook) van een knelpunt op de ene plek niet elders een knelpunt veroorzaakt. In zijn algemeenheid geldt voor het verplaatsen van verbruik dat deze op andere momenten extra knelpunten kan veroorzaken. Voor extra invoeding op de juiste momenten, geldt dit niet.

Vraag voor Havenbedrijf Rotterdam: hoe kijken potentiële (buitenlandse) investeerders aan tegen de netcongestie in Rotterdam? 

De haven van Rotterdam streeft ernaar om internationaal voorop te lopen in de verduurzaming van industrie en transport. Dit trekt ook investeringen aan in duurzame industrie, zoals de productie van groene waterstof of duurzame vliegtuigbrandstoffen. Daarbij is het voor partijen cruciaal dat er voldoende elektriciteit is voor deze plannen. De aanpak van congestie is daarmee ook een belangrijk onderdeel voor behoud van het toekomstige verdienvermogen van de haven.
– Havenbedrijf Rotterdam