Transportschaarste voor afname
in Utrecht

Het elektriciteitsverbruik neemt enorm toe. Dit zorgt ervoor dat de maximale capaciteit van het stroomnet is bereikt. Dit geldt sinds de vooraankondiging op 17 november 2022 voor het landelijk hoogspanningsnet van TenneT voor de hele provincie. Het elektriciteitsnet van Stedin is hiermee verbonden en afhankelijk van. Op 18 oktober 2023 kondigde Stedin congestie op het regionale elektriciteitsnet aan voor zes gebieden en publiceerde de onderzoeksresultaten van congestiemanagement op 4 juni 2024. Voor drie gebieden is congestie op het Stedin-net aangekondigd op 2 juli 2024.

In de provincie Utrecht zien we een sterk toenemende vraag naar elektriciteit. De klimaatdoelstellingen vanuit de overheid zijn hoog en de gasprijzen op dit moment ook. De druk op en motivatie van het bedrijfsleven om te verduurzamen neemt fors toe. Verduurzamen betekent in deze fase van de energietransitie meestal: elektrificeren. Ook zien we een sterke groei in het afnemen van elektriciteit onder kleinverbruikers (consumenten en kleine bedrijven).

Landelijke en regionale congestiegebieden

De afnamecongestie op het landelijke net van TenneT geldt voor de gehele provincie Utrecht. In 2021/2022 is ca. 265MW aan nieuwe aansluitingen en aanvullend contractvermogen aangevraagd door grootverbruikers. Dit is vergelijkbaar met het elektriciteitsverbruik van de stad Utrecht.

In verschillende gemeenten in de provincie Utrecht is er ook afnamecongestie op het regionale elektriciteitsnet van Stedin. Hierbij gaat het om de gebieden:

Oudenrijn waaronder bedrijventerreinen Oudenrijn en Papendorp (sinds 18 oktober 2023)
Amersfoort-Noord (sinds 18 oktober 2023)
De Bilt en het aangrenzende Den Dolder en Nieuw-Loosdrecht (sinds 18 oktober 2023)
Mijdrecht en de omliggende buurtschappen Vrouwenakker, Blokland en Woerdense Verlaat (sinds 18 oktober 2023)
Maarssen, Maarssenbroek en de omliggende polders (sinds 18 oktober 2023)
Baarn, Eemnes en Soest-Noord (sinds 18 oktober 2023)
Doorn, Maarn, Leersum en Amerongen zuidwestelijk buitengebied. Driebergen, Odijk, Bunnik Oost, Zeist Zuid, Kerkenbos en Austerlitz. Veenendaal Noord en West, Elst, Renswoude en Amerongen (sinds 2 juli 2024).

De transportschaarste betekent dat we grootverbruikklanten met een aansluiting >3 x 80 Ampère in deze gebieden kunnen voorzien van een aansluiting, maar dat zij op een wachtlijst komen voor vermogen voor afname (verbruik) van elektriciteit.

Gebied met transportschaarste voor afname

Bekijk de postcodes van de landelijke en de regionale congestiegebieden*

_{* Dit overzicht is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Onze netten volgen echter niet in alle gevallen de postcodegebieden. Daarom kunt u aan dit overzicht geen rechten ontlenen.}

Lees meer informatie over de situatie in Utrecht (pdf)

Extra maatregelen Utrecht

In Utrecht komen er extra maatregelen om de netcongestie zoveel mogelijk te beperken. Het tekort aan netcapaciteit in de provincie loopt tussen 2026 en 2029 op tot 250 megawatt (MW) voor kleinverbruik. Dit willen we voorkomen met negen maatregelen. Hiervoor werken de netbeheerders binnen de ‘Energy Board provincie Utrecht’ samen met alle betrokken partijen.

Maatregelen met de meeste impact op het elektriciteitsnet in de provincie Utrecht voor kleinverbruik:

Overzicht met maatregelen om de netcongestie zoveel mogelijk te beperken

Bekijk een grotere versie van de afbeelding

Uitkomsten onderzoek congestiemanagement TenneT

Van eind november 2022 tot oktober 2023 onderzocht TenneT met grote elektriciteitsverbruikers in Utrecht of zij op piekmomenten met hun vraag naar elektriciteit kunnen schuiven. Het flexibel vermogen dat is gevonden, is nodig om piekbelasting op het elektriciteitsnet te verminderen en daarmee de netveiligheid te borgen. Er is helaas geen ruimte voor groei van het elektriciteitsverbruik. Dat blijkt uit het onderzoek naar congestiemanagement dat TenneT op 18 oktober publiceerde. Om de leveringszekerheid van elektriciteit te kunnen borgen, kunnen grootverbruikklanten op de wachtlijst geen (extra) transportvermogen voor afname van elektriciteit krijgen.

Uitkomsten Stedin-onderzoek congestiemanagement

Ook Stedin onderzocht of flexibel elektriciteitsvermogen inzetbaar is om extra transportcapaciteit te realiseren. Uit het onderzoek dat we 4 juni 2024 publiceerden, blijkt dat er te weinig flexibel vermogen is gevonden om de wachtlijst te kunnen inlopen. Dit betekent dat de situatie niet verandert ten opzichte van de huidige situatie. Grootverbruikers die op de wachtlijst staan, blijven op de wachtlijst. Ook nieuwe of extra aanvragen plaatsen wij hier op.

We blijven congestiemanagement toepassen, maar de ruimte die daarmee mogelijk vrijkomt is nodig om de leveringszekerheid van elektriciteit te borgen.

Bekijk de onderzoeksrapporten van:

Volgende fasen congestiemanagement

Extra flexibel vermogen van grootverbruikklanten is nodig om de leveringszekerheid van elektriciteit te kunnen borgen tot de structurele netuitbreiding gereed is. In het geval er onvoldoende flexibel vermogen beschikbaar is, gaan we over op de volgende fase in congestiemanagement. Daarin worden bedrijven, die voldoen aan bepaalde criteria, verplicht om deel te nemen aan congestiemanagement. Dit is de fase ‘verplicht bod’ en is onderdeel van markt-gebaseerd congestiemanagement. De klant bepaalt tegen welk bod hij minder elektriciteit wil verbruiken. Stedin beoordeelt de bieding en als deze positief is komen we tot een contract. Daarin leggen we vast hoeveel flexibel vermogen de klant aanbiedt en tegen welke voorwaarden. Als dit niet tot voldoende resultaat leidt, dan ziet Stedin zich genoodzaakt om zelf de marktconforme prijs te bepalen en deze op te leggen aan enkele gebruikers: niet-marktgebaseerd congestiemanagement.

Flexibel regelvermogen aanbieden kan nog steeds

Netuitbreidingen zijn de structurele oplossing voor transportschaarste. Tot deze gereed zijn, zijn flexibele oplossingen belangrijk en noodzakelijk om het huidige elektriciteitsnet beter te benutten. Flexibiliteit kan versneld extra (tijdelijke) ruimte opleveren. Daardoor kunnen we klanten mogelijk toch transportvermogen bieden. Kunt u flexibele oplossingen bieden? Meld u zich hieronder aan via Partners in Energie. Er wordt daarna contact met u opgenomen om de flexmogelijkheden te bespreken en hierover afspraken te maken. De oproep geldt voor heel de provincie Utrecht en in het bijzonder voor bedrijven in de gemeenten Utrecht, Nieuwegein, Amersfoort, De Bilt, Wijdemeren, de Ronde Venen, Maarssenbroek, Stichtse Vecht, Baarn, Eemnes, Soest.

Aanmelden flexibel vermogen

Flexdiensten aanbesteden

TenneT en Stedin werken ook op andere manieren aan het vrijmaken van flexibel regelvermogen zoals aanbestedingen van flexdiensten op geselecteerde locaties. Dit zijn aanbestedingen voor flexibel vermogen via batterijopslag, aggregaten en andere vormen van energieopslag.

Wat betekent het voor u?

Het capaciteitsprobleem heeft vooralsnog geen gevolgen voor consumenten of andere kleinverbruikers die een aansluiting of een verzwaring van een aansluiting aanvragen tot en met 3x80 Ampère. Het aansluiten van nieuwe woningen en warmtepompen is in de nabije toekomst niet meer vanzelfsprekend.

Bent u al klant met een grootverbruikaansluiting >3x80A?

Geen overschrijding gecontracteerd transportvermogen

Als bestaande klant met een aansluiting >3x80 Ampère kunt u niet meer groeien binnen uw aansluitcapaciteit. Het is belangrijk dat u ervoor zorgt dat u het gecontracteerd transportvermogen niet overschrijdt. Het gecontracteerd transportvermogen voor afname van elektriciteit wordt bij een overschrijding daarvan niet aangepast.

Op wachtlijst voor groei binnen uw aansluitcapaciteit

Helaas kunt u nu tijdelijk niet meer groeien binnen uw aansluitcapaciteit, hiervoor geldt een wachtlijst. Voor meer transportvermogen binnen uw technische aansluitcapaciteit neemt u contact op met accountdesk@stedin.net als uw aansluiting kleiner is dan 1.75 MVA en met FM_Support@stedin.net als uw aansluiting groter is dan 1.75 MVA. We plaatsen u voor het extra gevraagde transportvermogen op de wachtlijst.

Op wachtlijst voor groei boven uw aansluitcapaciteit

Helaas kunt u nu tijdelijk niet meer groeien boven uw aansluitcapaciteit, hiervoor geldt een wachtlijst. Wilt u groeien boven uw technische aansluitcapaciteit? Vraag dan een verzwaring aan van uw aansluiting via www.mijnaansluiting.nl. Na uw aanvraag laten wij u weten wat er nodig is om op de wachtlijst te komen.

Bent u nog geen klant en wilt u een aanvraag doen voor een aansluiting?

Als u een aanvraag indient voor een nieuwe grootverbruikaansluiting > 3x80A dan kunnen we helaas geen transportvermogen toekennen. Uw aansluiting wordt wel gerealiseerd, maar voor het gevraagde transportvermogen plaatsen wij u op een wachtlijst. Voorwaarde is dat u akkoord geeft op de offerte binnen de 90 dagen geldigheidstermijn. Zodra er transportvermogen beschikbaar is, kennen wij dit toe op volgorde van de wachtlijst.

Versterken van het elektriciteitsnet

De structurele oplossing voor een overbelast net is het uitbreiden van elektriciteitskabels en -stations. In de provincie Utrecht investeren TenneT en Stedin samen ruim 1 miljard euro om de capaciteit van het net structureel te vergroten.

Investeringen in hoogspanningsnet provincie Utrecht

De netuitbreidingen van TenneT voor het oplossen van de congestie op het hoogspanningsnet zijn naar verwachting in 2029 gerealiseerd. Dit betekent helaas niet dat alle gebieden in de provincie Utrecht dan weer congestievrij zijn. Dit komt omdat er ook regionale congestie is op onze Stedin-stations. Ook die congestie moet daarvoor opgelost zijn. Daarom investeren we in de bouw en uitbreiding van zes stations om de regionale congestie structureel op te lossen.

Investeringen in regionale elektriciteitsnetten

Oudenrijn
De bouw van het nieuwe transformatorstation Vleuterweide gaat het knelpunt 10kV Oudenrijn oplossen. Dit station voedt dan de Utrechtse wijken Vleuterweide, De Meern, de bedrijventerreinen Oudenrijn en Papendorp, de te ontwikkelen wijk Rijnvliet en de Nieuwegeinse wijk Galecop. We verwachten dit station in 2029 op te leveren.

Amersfoort-Noord
De bouw van het nieuwe transformatorstation Amersfoort Noord gaat het knelpunt 10kV Amersfoort 5 oplossen. Dit station voedt straks de Amersfoortse wijken Vathorst, Hooglanderveen, de Hoef, Zielhorst, Kattebroek en Calveen, de te ontwikkelen wijk Bovenduist en het Bunschotense buurtschap Zevenhuizen. We verwachten dit station is in 2029 op te leveren.

De Bilt en het aangrenzende Den Dolder en Nieuw-Loosdrecht
De nieuwbouw van een transformatorstation in Bilthoven gaat het knelpunt 10kV Bilthoven oplossen. Dit station voedt de dorpen Bilthoven, De Bilt, Den Dolder, Maartensdijk, Nieuw-Loosdrecht, Westbroek en Groenekan. We verwachten dit station in 2035 op te leveren.
Mijdrecht en omliggende buurtschappen
De nieuwbouw van een transformatorstation in Mijdrecht gaat het knelpunt 10kV Mijdrecht oplossen. Dit station voedt het dorp Mijdrecht en de omliggende buurtschappen Vrouwenakker, Blokland en Woerdense Verlaat. We verwachten dit station in 2033 op te leveren.
Maarssen, Maarssenbroek en omliggende polders
De nieuwbouw van een transformatorstation in Maarssen gaat het knelpunt 10kV Maarssenbroek oplossen. Dit station voedt Maarssenbroek, Maarssen en de omliggende polders. We verwachten dit nieuwe station in 2030 op te leveren.
Baarn, Eemnes en Soest-Noord
De bouw van een nieuw transformatorstation in Baarn gaat het knelpunt 10kV Baarn oplossen. Dit station voedt de gemeentes Baarn en Eemnes en het noordelijk deel van de gemeente Soest. We verwachten dit station in 2029 op te leveren.

Samenwerking essentieel

De uitbreidingen van het elektriciteitsnet duren vaak jaren door lange vergunningsprocedures. Stedin en TenneT werken daarom binnen de Energyboard Utrecht – met onder meer de provincie en verschillende gemeenten – samen om ervoor te zorgen dat de vergunningsprocedures korter worden zodat TenneT en Stedin eerder kunnen starten met bouwen. Ook zorgen we er samen voor dat de voortgang op belangrijke verbindingen tussen TenneT en Stedin inzichtelijk blijft. Daarbij kijken we samen naar de extra maatregelen die vanaf 2026 nodig zijn vanuit zowel de netbeheerders als vanuit de overheden om woningbouw en verduurzaming van bestaande bouw zoveel mogelijk door te kunnen laten gaan. Intensieve samenwerking is hiervoor cruciaal.

Veelgestelde vragen

Wat betekent transportschaarste?: Transportschaarste is vergelijkbaar met filevorming op een snelweg. Afgelopen jaren ontstond in een aantal regio's in Nederland een snelgroeiende vraag naar transportvermogen van elektriciteit. Enerzijds door de decentrale en duurzame productie van elektriciteit. En anderzijds door de toename in het verbruik. Netbeheerders zoals TenneT en Stedin investeren fors in structurele netuitbreidingen. Dit neemt een aantal jaar in beslag door de zorgvuldige procedures die gevolgd moeten worden. Transportschaarste wordt congestie als de netversterking niet tijdig gereed is om nieuwe klanten op hun wensdatum transportvermogen te bieden. De netbeheerder start dan een congestiemanagementonderzoek. Zodra blijkt dat congestiemanagement mogelijk is, voert de netbeheerder dit uit. Dit leidt tot meer ruimte in het net, waardoor we transportvermogen aan grootverbruikklanten kunnen blijven toekennen.
Heeft de transportschaarste of congestie op afname gevolgen voor consumenten/kleinverbruikers?: Nee, voor consumenten of andere kleinverbruikers die een aansluiting aanvragen of een aanvraag willen verzwaren in de categorie van < 3x80 ampère heeft deze transportschaarste vooralsnog geen gevolgen.
Wat is congestiemanagement?: Congestiemanagement kan worden ingezet in een congestiegebied om zo toch ruimte te creëren op het net voor nieuwe klanten of klantaanvragen. Congestiemanagement voorkomt namelijk dat partijen het landelijke en regionale energienet tegelijk en teveel belasten, wat in het uiterste geval de elektriciteitsvoorziening kan onderbreken. Congestiemanagement gebruikt prijsmechanismes en marktwerking om het aanbod en de vraag naar elektriciteit te sturen. Dit kan bijvoorbeeld door de inzet van een batterij of oplossingen waarbij de energiebehoefte van bedrijven goed op elkaar afgestemd worden en waarbij gelijktijdige pieken in energiebehoefte worden voorkomen.
Kan ik als klant meedoen aan congestiemanagement als dit mogelijk blijkt?: Bent u een grootverbruikklant > 1MW? Laat het weten als u op drukke momenten bereid bent minder elektriciteit af te nemen. U kunt hiervoor contact opnemen met TenneT, zie www.tennet.eu.
Waarom duurt het versterken van het net zo lang?: Het versterken van het elektriciteitsnet vraagt om zorgvuldige voorbereiding en het doorlopen van verschillende vergunningsprocedures. Dit neemt veel tijd in beslag. We hebben daarbij als sector te maken met een groot tekort aan technici om al het werk uit te voeren. Daarnaast is er door de energietransitie een zeer grote vraag naar bijvoorbeeld transformatoren, waardoor we ook voorzien dat de levering van dit soort componenten langer gaat duren.

gerelateerde onderwerpen

Zonnepark met hoogspanningsmasten op de achtergrond

Ook voor teruglevering van elektriciteit zijn er beperkingen in het landelijke hoogspanningsnet van TenneT in Utrecht. Het elektriciteitsnet van Stedin is verbonden met het hoogspanningsnet van TenneT en is hier afhankelijk van.

Lees meer over transportschaarste voor teruglevering

Heeft de informatie op deze pagina u geholpen?

Ja

Nee

Transportschaarste voor afname
in Utrecht

Landelijke en regionale congestiegebieden