Stedin roept op tot goed nabuurschap als principe voor het gebruik van thuis-  en buurtbatterijen

Rotterdam, 25 oktober 2023

De vraag welke rol thuis- en buurtbatterijen kunnen spelen in het voorkomen of oplossen van congestie is actueler dan ooit. De kans is dan ook groot dat deze batterijen in de komende jaren snel in aantal zullen toenemen. Gaat het minder snel? Dan zorgt de mogelijkheid van laden én ontladen door elektrische auto’s (bidirectioneel laden) wel voor een snelle groei van opslagcapaciteit op lokaal niveau.

Impact van batterijen op het lokale energiesysteem

Een positieve bijdrage van deze batterijen aan het lokale energiesysteem is echter geen vanzelfsprekendheid: het plaatsen van batterijen kan zonder voorzorgsmaatregelen de piek vergroten en netcongestie verergeren.

In de business case van batterijen is het vaak nodig om verdienmodellen te stapelen. Batterijen worden rendabel wanneer het verhogen van het eigen gebruik van zonne-energie wordt gecombineerd met het handelen op nationale energiemarkten of zelfs de onbalansmarkten.

Juist die nationale markten zorgen voor prijsprikkels die niet per se helpen in het lokale energiesysteem. Zo kunnen batterijen bij lage prijzen in winter (als het flink waait en veel stroom wordt opgewekt wordt met de windturbines op zee) zorgen voor extra elektriciteitsvraag bovenop de vraag die er al is. Met een flinke piek als gevolg. Hoewel dat niet elke dag zal gebeuren, kan dit er wel voor zorgen dat de elektriciteitsnetten in de straat daardoor teveel belast worden.

Goed nabuurschap in de energietransitie

Goed nabuurschap als principe voor het gebruik van thuis- en buurtbatterijen helpt om dat te voorkomen. Goed nabuurschap in de energietransitie betekent dat buren geen hinder ondervinden van de keuzes van een enkeling en de buurt waar mogelijk samen bijdraagt aan het verbeteren van het lokale energiesysteem.

Voor thuis- en buurtbatterijen betekent dit dat ze de problematiek op de energienetten in de wijk niet verergeren en het oplossen van lokale uitdagingen voorrang krijgt boven het maken van zo veel mogelijk winst op nationaal niveau.

Voor thuisbatterijen en bidirectioneel thuisladen is normering noodzakelijk om goed nabuurschap te borgen. Stedin roept daarom op tot:

• Aanstuurbaarheid door de netbeheerder, zodat de batterijen in noodgevallen afgeschakeld kunnen worden. Dit zal vanaf 1 januari 2024 in Duitsland al de praktijk zijn.
• Aansluiting op drie fasen en toepassing van een regeling die onderspanning, overspanning en faseonbalans voorkomt.
• Registratie- en keuringsplicht, zodat batterijen geen risico’s vormen voor onze monteurs als zij werkzaamheden verrichten aan het elektriciteitsnet.

Voor buurtbatterijen en bidirectioneel laden bij publieke laadpalen of laadpleinen moet toetsing op goed nabuurschap plaatsvinden bij concessies, vergunningen of subsidies. Stedin roept gemeenten en andere overheden daarom op tot:

• Toetsing op het principe van goed nabuurschap bij het verlenen van concessies en vergunningen of het verstrekken van subsidies voor buurtbatterijen. Stedin gaat graag met gemeenten in gesprek om hier nader invulling aan te geven.
• Overleg met de netbeheerders over de locatie van te plaatsen buurtbatterijen, zodat deze optimaal worden opgenomen in het elektriciteitsnet.

Lees meer hierover in onze position paper