Houten, 16 april 2025
Netbeheerder Stedin heeft een nieuwe techniek geïnstalleerd in een zonnepark in de Utrechtse gemeente Houten. De techniek werkt als een dimmer waarmee de netbeheerder op afstand de productie van zonnestroom door het park zachter kan zetten. Hierdoor kan overbelasting van het elektriciteitsnet op piekmomenten worden voorkomen. Het Houtense park van ontwikkelaar GroenLeven is een van de eerste zonneparken in Nederland waarbij een netbeheerder dit kan doen.
Wanneer op een zonnige middag zonneparken en zonnepanelen op daken van huizen en bedrijven veel elektriciteit produceren en er weinig vraag naar elektriciteit is, kan het net overbelast raken. Stedin heeft dan de mogelijkheid om een zonnepark te vragen deze volledig uit te zetten. Dit is een soort noodrem, waarmee gelijk veel duurzame elektriciteit verloren gaat. Met de nieuwe techniek hoeft het zonnepark niet helemaal uit, maar wordt de productie bijvoorbeeld op 80% gezet. Dit voorkomt overbelasting van het net, terwijl er toch nog veel duurzame elektriciteit kan worden geproduceerd. Stedin krijgt de ‘afstandsbediening’ om de dimmer te bedienen. In ruil krijgt de eigenaar van het zonnepark een vergoeding van Stedin voor de elektriciteit die niet geproduceerd wordt. De techniek is ook te gebruiken bij windparken.
Foto: het zonnepark Schalkwijk van GroenLeven in de gemeente Houten. Het park telt 30.000 panelen en produceert net zoveel elektriciteit als ruim 5.000 huishoudens jaarlijks verbruiken.
Bovengemiddeld veel woningen met zonnepanelen
In de gemeente Houten heeft bijna de helft van alle huizeneigenaren zonnepanelen op het dak liggen. Dat is veel meer dan het landelijk gemiddelde (ongeveer 1 op de 3 woningen). Tel daarbij op dat er in de gemeente ook verschillende grote zonneparken liggen, vaak op - of bij boomgaarden. Alles bij elkaar wordt er op een zonnige middag voor 60 megawatt aan zonnestroom rondom Houten geproduceerd. Daar komt op termijn nog 44 megawatt van zon- en windparken extra bij. Dit totale vermogen is voldoende om 70.000 bestaande woningen in één keer van stroom te voorzien. Veel meer dan er woningen in Houten staan of bedrijven in de omgeving nodig hebben.
Nieuwe stekkerdoos
Zonneparken worden op een transformatorstation, zeg maar een grote stekkerdoos, van Stedin aangesloten. Dit station van Houten staat aan de noordkant van de plaats, terwijl de meeste zonneparken juist aan de zuidkant liggen. Om te voorkomen dat er steeds lange, dure kabels door Houten van noord naar zuid moesten worden getrokken om de zonneparken aan te sluiten, heeft Stedin in 2022 en 2023 een heel nieuw transformatorstation aan de zuidkant van Houten gebouwd. De ontwikkelingen gaan alleen zo hard dat het nieuwe station nu al vol is en geen plek meer heeft.
Bestuurslid en CTO David Peters van Stedin: ,,Dé oplossing om het elektriciteitsnet klaar te maken voor meer elektriciteit uit zon en wind is de uitbreiding van het elektriciteitsnet met kabels en verdeelstations. Die uitbreiding duurt lang en is duur. Onder andere met nieuwe digitale technieken kun je ook de bestaande capaciteit van het net zo optimaal mogelijk benutten.’’
Nog 50 andere parken dit jaar
De nieuwe techniek - die in de energiewereld bekend is als real-time interface - is bedoeld voor grote zon- en windparken. Sinds vorig jaar zijn nieuwe parken volgens Europese regels wettelijk verplicht om een dergelijke techniek aan te kunnen. Het zonnepark van GroenLeven is het eerste park waarbij Stedin dit voor elkaar heeft. Daarmee is het ook een van de eerste zonneparken in Nederland waar deze techniek werkt. Inmiddels heeft Stedin de techniek ook geïnstalleerd bij een windpark in de Hoeksche Waard. De netbeheerder verwacht later dit jaar bij nog eens 50 andere parken een kastje met de techniek te installeren.