Position Paper Flexibiliteit: de fase van toepassing breekt aan

Rotterdam, 11 juli 2018

De laatste jaren is de decentrale, duurzame opwekking van energie flink toegenomen. En met het op handen zijnde Klimaatakkoord, komen hier tot 2030 veel meer zonne- en windparken op land en zee bij. Daarnaast wordt een steeds groter deel van onze energievraag geëlektrificeerd. Deze ontwikkelingen zorgen dat er meer flexibel vermogen nodig is. Om de opgedane ervaring op dit gebied te structureren publiceert Stedin een position paper, waarin de laatste kennis op het gebied van flexibiliteit is opgenomen. Ook roept Stedin de markt op samen de stap naar brede toepassing van flexibiliteit te zetten

In de afgelopen jaren is door veel partijen geëxperimenteerd om er achter te komen hoe we slimmer met de elektriciteitsnetten om kunnen gaan. Zodat we steeds meer elektriciteit kunnen transporteren zonder dat dit onbetaalbaar wordt. De inzet van flexibiliteit wordt gezien als een belangrijke oplossing voor het houden van balans in het energiesysteem, het voorkomen van netcongestie (knelpunten in het net) en het afstemmen van de vraag en het aanbod van energie op de weersafhankelijke productie. Maar, flexibiliteit zorgt ook voor een nieuwe dynamiek in de energiemarkt en biedt nieuwe kansen voor bestaande en nieuwe partijen. 

Flexibiliteit is beproefd

Stedin heeft in 2017 en eerder in samenwerking met marktpartijen verschillende proeftuinen uitgevoerd, onder andere in Hoog Dalem, Couperus, en Lombok. Ook voerden we het Flex Versnellingsprogramma uit om marktpartijen hun ideeën voor de inzet van flexibiliteit uit te laten testen in ons netgebied. Samen met de resultaten uit andere experimenten binnen en buiten Stedin hebben we veel geleerd over de technische aspecten en de benodigde marktordening om flexibiliteit in te kunnen zetten. Lessen die vanuit ons perspectief een bijdrage leveren om kostenefficiënt knelpunten in de netten te voorkomen.

Flexibiliteit is technisch mogelijk

Het inzetten van flexibiliteit om knelpunten te voorkomen is technisch realiseerbaar. Dat hebben de diverse pilots bewezen. Ook zijn er de marktrollen en –instrumenten waarmee de benodigde flexibiliteit ingekocht kan worden. Tegelijkertijd zien we dat de energietransitie zich meer en meer manifesteert. De ontwikkelingen gaan steeds sneller. Hiermee breekt de fase aan waarin pilots verschuiven naar werkelijke toepassing. En nu de toepassing dichterbij komt, worden vragen belangrijk die gaan over de leveringszekerheid van flexibiliteitsoplossingen, de kosten en de hoeveelheid flexibiliteit die de markt kan leveren. Kortom, de vraag of er een ‘flexmarkt’ tot stand kan komen. Een flexmarkt waarin Stedin een faciliterende rol heeft, waarbij we zorgen dat klanten in vrijheid hun energieleverancier kunnen kiezen en het systeem voor iedereen toegankelijk houden. Want dit blijft ons uitgangspunt.

Maatschappelijke functie van energie

Hoe zorgen we ervoor dat de ‘handel’ eerlijk blijft en energie betaalbaar voor iedereen – ook voor diegenen die niet actief (kunnen) zijn op de energiemarkt? Gezien de steeds belangrijker wordende functie van elektriciteit is het van groot belang dat we – vóór het te laat is - met elkaar een maatschappelijke discussie aangaan over de vraag: hoe te voorkomen dat de energietransitie straks onbedoeld grote groepen mensen benadeelt? We zien het als onze verantwoordelijkheid actief te helpen om hier passende (sociale) antwoorden op te geven. Dat doen we door te informeren en te activeren waardoor de discussie hierover inhoud krijgt en sociale innovaties stimuleert. We verbinden ons aan lokale initiatieven zoals flexmarkt Hoog Dalem waarbij nieuwe technologie (denk aan blockchain) wordt toegepast. En zoeken daarbij naar oplossingen die aansluiten bij de wens van de klant, en bijdragen aan een efficiënt energiesysteem waarin iedereen mee kan doen. 

Lees meer in ons position paper flexibiliteit.