Netbeheerders: duidelijke regels bij prioriteren zijn essentieel

Rotterdam, 2 maart 2023

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) gaat het voor netbeheerders mogelijk maken om bij het aansluiten op het net voorrang te geven aan projecten die congestieproblemen oplossen of beperken. Ook voor projecten met een maatschappelijke functie - zoals woningbouw, veiligheidsdiensten, gezondheidszorg of scholen - wordt voorrang mogelijk gemaakt. 

De netbeheerders zijn al langer met ACM in gesprek over de mogelijkheden van prioritering op het vlak van uitbreidingsinvesteringen. Dit voorstel van de ACM gaat over het prioriteren van transportverzoeken en de toegang tot het net. Hiermee komt er naast het principe dat degene die het eerste een aanvraag doet als eerste toegang krijgt tot het net de mogelijkheid om partijen die een maatschappelijke bijdrage leveren uit te zonderen van dit ‘first come first serve-principe’. Dat principe werkt namelijk goed als er voldoende capaciteit is, maar bij transportschaarste kan het leiden tot onwenselijke maatschappelijke uitkomsten. Partijen die bijvoorbeeld juist een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van congestieproblemen, moeten dan wachten op nettoegang. 

Oog voor de uitdagingen

De netbeheerders waarderen dat de ACM het mogelijk wil maken om voorrang te geven aan projecten die congestieproblemen beperken en aan projecten met een maatschappelijke functie. De Autoriteit Consument en Markt laat daarmee duidelijk zien dat het oog heeft voor belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen en uitdagingen. Het is voor de netbeheerders van belang dat er door de overheid heldere en eenduidige spelregels worden opgesteld voor het prioriteren van de aanvragen. Het moet duidelijk zijn op basis waarvan de netbeheerders voorrang kunnen verlenen. Voorrang aan de één, betekent immers langer wachten voor de ander. Het is tenslotte niet aan netbeheerders maar aan de overheid om te bepalen wat een maatschappelijk gewenste volgorde van aansluiten is. Uiteraard denken de netbeheerders wel graag mee over het prioriteringskader. De netbeheerders zouden ook graag zien dat deze vorm van prioritering niet alleen beperkt wordt tot elektriciteit, maar dat dit ook gaat gelden voor hernieuwbare gassen.

Codewijzigingstraject

Om de afwijking van ‘first come, first serve’ te regelen start de ACM op korte termijn een codewijzigingstraject, met de intentie in mei 2023 al een ontwerpbesluit te kunnen publiceren. Vooruitlopend op een definitief besluit staat de ACM het toe dat netbeheerders hierop anticiperen. Als netbeheerders in een concreet geval kunnen motiveren waarom voorrang nodig is, dan zal de ACM niet handhavend optreden. Dit betekent dat netbeheerders in gebieden waar een tekort is aan transportcapaciteit voortaan in uitzonderingsgevallen kunnen afwijken van het principe dat degene die het eerste een aanvraag doet als eerste toegang krijgt tot het net. Het uitgangspunt daarbij is dat voorrang wordt gegeven op basis van objectieve en transparante criteria en voorrang nodig is om de gestelde (maatschappelijke) doelen te bereiken.