Rotterdam, 5 december 2024
Het elektriciteitsnet in Nederland staat onder druk. De grote en snel toenemende vraag van consumenten en ondernemers naar elektriciteit overstijgt de snelheid waarmee netbeheerders het elektriciteitsnet kunnen uitbreiden. Door nieuwe knelpunten op het netwerk van TenneT en van Stedin is in Zuid-Holland nu ook vrijwel overal de grens bereikt voor grootverbruikers van elektriciteit. Dit betekent dat nieuwe aanvragen van deze groep op een wachtlijst komen. Kleinverbruik, zoals consumenten en kleine bedrijven, worden niet geraakt. TenneT gaat samen met regionale netbeheerders Stedin en Liander onderzoek doen naar oplossingen die op korte termijn ruimte op het net maken, zoals 'spitsmijden' door grootverbruikers. Ondertussen blijven de netbeheerders hard werken aan de uitbreiding van het elektriciteitsnet.
De snelle opkomst van warmtepompen, laadpalen en de overstap van bedrijven van aardgas naar elektriciteit leidt tot een enorme vraag naar capaciteit op het elektriciteitsnet. Deze ontwikkeling leidde de afgelopen jaren al tot knelpunten in de middenspanningsnetten van Stedin en Liander op diverse plaatsen in Zuid-Holland en in het hoogspanningsnet van TenneT in de Rotterdamse haven.
Enkele uitzonderingen
Vandaag kondigt TenneT aan dat het hoogspanningsnet in een groot deel van de provincie Zuid-Holland zijn maximale capaciteit heeft bereikt. Ook twee elektriciteitsstations van Stedin in Dordrecht hebben de maximale capaciteit bereikt. Alleen de Maasvlakte en de regio’s rond Naaldwijk en Alblasserdam vallen buiten deze vooraankondiging. Daar is nog beperkt ruimte op het net beschikbaar.
Bedrijven en publieke voorzieningen op een wachtlijst
TenneT en Stedin hebben vandaag een formele melding gedaan bij de Autoriteit Consument & Markt, de toezichthouder op de energiemarkt. Dat betekent dat grootverbruikers in de betreffende regio’s in Zuid-Holland die een nieuwe of zwaardere aansluiting willen op een wachtlijst komen te staan. Dit geldt voor alle partijen met een aansluiting groter dan 3x80 ampère, zoals bedrijven en grote instellingen maar ook publieke voorzieningen als scholen, zwembaden en dorpshuizen in het betreffende gebied. Deze klanten worden hierover geïnformeerd.
Foto: capaciteitskaart Zuid-Holland (bron: Netbeheer Nederland).
Oproep aan grootverbruikers om ‘de spits te mijden’
De netbeheerders starten een zogenoemd congestieonderzoek en onderzoeken of het elektriciteitsnet op drukke momenten kan worden ontlast. Bijvoorbeeld door technische maatregelen of doordat grootverbruikers tegen een vergoeding hun vraag naar elektriciteit op de piekmomenten (in de ‘spits’) kunnen verschuiven naar momenten waarop er minder vraag is naar elektriciteit. Door invoering van ‘spitsmijden’ kan er mogelijk extra ruimte worden gevonden voor nieuwe aanvragen. De netbeheerders presenteren de uitkomsten van dit onderzoek uiterlijk 4 december 2025. Bedrijven die nu al interesse hebben om flexibel vermogen te leveren, kunnen zich aanmelden via de website www.partnersinenergie.nl.
Geen gevolgen voor kleinverbruikers of consumenten
Voor kleinverbruikers met een aansluiting tot 3x80 ampère, zoals particulieren en kleine bedrijven, heeft dit vooralsnog geen gevolgen. Dit betekent dat er op dit moment geen belemmeringen zijn voor particulieren om bijvoorbeeld een laadpaal of warmtepomp te installeren. Bij de netbeheerders bekende plannen voor woningbouw zijn meegenomen in de analyse van de netbeheerders en kunnen voortgang vinden.
‘Samenwerken om net zo toegankelijk mogelijk te houden’
Robert Kuik, directeur netplanning TenneT: “Deze aankondiging heeft flinke impact op de industrie en het bedrijfsleven. Dit is een zeer onwenselijke situatie voor de regio, waar stevige verduurzamingsambities liggen. Wij begrijpen heel goed dat dit een vervelende mededeling is. De snelle ontwikkelingen in de vraag gaan echter niet hand in hand met de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Samen met de regio en de ondernemers moeten we er alles aan doen om het net zo toegankelijk mogelijk te houden. Bijvoorbeeld door het net efficiënter te gebruiken of te ontlasten op de piekmomenten, zodat er meer ruimte ontstaat voor nieuwe aanvragers. Daarnaast blijven wij volop werken aan de uitbreiding van het net.”
Honderden miljoenen euro's aan investeringen
De netbeheerders investeren de komende jaren honderden miljoenen in het elektriciteitsnet in Zuid-Holland om de capaciteit van het net structureel te vergroten. Zo werkt TenneT momenteel onder meer aan verzwaringen van hoogspanningsstations in Krimpen aan den IJssel, Wateringen en Bleiswijk en nieuwe hoogspanningsverbindingen tussen Krimpen aan den IJssel en Gouda, en Wateringen en Rijswijk. Hierdoor komt er vanaf 2032 stapsgewijs extra ruimte op het hoogspanningsnet beschikbaar.
Stedin verzwaart in de Drechtsteden station Merwedehaven, dat naar verwachting vanaf 2032 gereed is. In Hoeksche Waard wordt er onder andere een nieuw station in Klaaswaal gebouwd; dat is naar verwachting vanaf 2029 gereed.
Stedin en Liander werken overal in de provincie aan het verzwaren en uitbreiden van het elektriciteitsnet. Zo werkt Liander aan het uitbreiden van zo’n veertien stations in heel Holland Rijnland en de realisatie van vier nieuwe stations zoals samen met TenneT in de Barrepolder (Hazerswoude Rijndijk) en Zuidplaspolder.
Landelijk actieprogramma
Zuid-Holland was samen met Friesland en Groningen de laatste provincie waar nog enige ruimte voor grote afnemers van elektriciteit op het elektriciteitsnet is. Oud-minister Jetten heeft daarom twee jaar geleden het Landelijk Actieprogramma Netcongestie opgezet, waarin belangenorganisaties, overheden en netbeheerders samenwerken. Hierin wordt onder meer ingezet op versnelde aanleg van energie-infrastructuur en meer flexibel gebruik van het net. Ook zijn in iedere provincie en de Rotterdamse en Amsterdamse haven zogenoemde ‘Energy Boards’ opgericht om met diverse betrokken partijen in samenwerking gericht aan de slag te gaan met knelpunten.