Rotterdam, 25 november 2022
Als allereerste in Nederland hebben netbeheerder Stedin, duurzame energiecoöperatie Zeeuwind en Gabri Hoek B.V. een ‘congestiemanagement contract’ getekend voor Windpark Noordpolder volgens de nieuwe Netcode elektriciteit. Hierdoor kan structurele filevorming op het elektriciteitsnet worden vermeden en ontstaat potentieel 10 megawatt extra ruimte op het lokale elektriciteitsnet van Tholen en Schouwen-Duiveland. Hiervan profiteert iedereen in het gebied omdat het bijdraagt aan de leveringszekerheid, totdat de structurele netuitbreiding is gerealiseerd in 2027. Windpark Noordpolder ontvangt een vergoeding voor de geleverde flexibiliteitsdiensten. De samenwerking moet het begin zijn van vele flexcontracten om te volgen.
Eerste toepassing nieuwe Netcode elektriciteit
Dit flexcontract is de eerste effectieve toepassing van de nieuwe Netcode elektriciteit in Nederland, die per 25 november 2022 geldt. De nieuwe Netcode biedt netbeheerders mogelijkheden om flexcontracten af te sluiten voor congestiemanagement; het efficiënter benutten van ruimte op het elektriciteitsnet, in dit geval voor de Noordring. Congestiemanagement houdt in dat partijen met flexibel vermogen tijdens piekmomenten hun productie tijdelijk afregelen of juist meer elektriciteit gebruiken. Slechts een aantal uren per jaar is daadwerkelijk sprake van congestie – filevorming op het elektriciteitsnet – en is flexibel vermogen dus nodig.
Naast de Noordring doet Stedin ook heronderzoek congestiemanagement in Middelharnis en de Dordtse Kil. Er wordt onderzocht of ook daar flexibel elektriciteitsvermogen kan worden ingezet als oplossing voor de overvolle netten. De resultaten worden de komende maanden verwacht.
Bijdrage aan omgeving belangrijke motivatie
In oktober 2020 kondigde Stedin congestie aan op Tholen en Schouwen-Duiveland voor de teruglevering van duurzaam opgewekte elektriciteit door grootverbruikers. Dankzij de medewerking van Zeeuwind, als mede-eigenaar van Windpark Noordpolder, wordt 10 megawatt (MW) aan nieuwe ruimte op het net gecreëerd. Deze transportcapaciteit is nodig om de komende jaren circa 2.500 huishoudens te faciliteren in het plaatsen van zonnepanelen op hun dak. Met elk megawattuur (MWh) die Zeeuwind afregelt, is er ruimte op het net voor 10 MWh aan nieuwe duurzaam opgewekte elektriciteit.
Teus Baars, directeur-bestuurder bij Zeeuwind: “We zijn erg blij dat het is gelukt om deze overeenkomst vandaag te sluiten. Als duurzame energiecoöperatie denken en werken we graag mee aan innovatieve oplossingen zoals deze. Als dit betekent dat wij af en toe een stapje terug doen om andere duurzame initiatieven de ruimte te geven op het elektriciteitsnet, dan doen we dat vanuit onze overtuiging dat we alleen samen de energietransitie kunnen versnellen.”
Gabri Hoek, mede-eigenaar van Windpark Noordpolder, vult aan: “Mijn buurman heeft geïnvesteerd in zonnepanelen die hij niet kon aansluiten op het net. Doordat wij met Windpark Noordpolder deze beweging maken, komt er weer ruimte in de omgeving voor duurzame initiatieven.”
Oproep voor meer flexibel vermogen
Hoewel Zeeuwind en Hoek met dit contract een stevig deel invullen van het gezochte flexibele vermogen denkt Stedin nog 20 MW aanvullend vermogen nodig te hebben. Dit om de verwachte groei aan zon op dak initiatieven onder kleinverbruikers te kunnen faciliteren. Stedin roept partijen daarom nadrukkelijk op om flexibel vermogen aan te bieden, zodat daarna ook grootverbruik klanten op de wachtlijst transportvermogen kunnen krijgen op het net. Niet alleen in Zeeland, maar ook in de andere congestiegebieden voor invoeding waaronder Dortse Kil en Middelharnis.
David Peters, CTO bij Stedin: “We zijn heel blij dat Zeeuwind en Hoek op deze manier helpen het elektriciteitsnet optimaal te benutten want dat kunnen wij niet alleen. Zij zijn echt een voorbeeld. Door het net beter te benutten, kunnen wij sneller meer klanten voorzien in hun transportbehoefte. Zo maken we samen werk van een elektriciteitsnet dat mee kan in de energietransitie – ook voordat deze fysiek daadwerkelijk is uitgebreid. Laat dit het begin zijn van veel meer flexcontracten die volgen want die zijn keihard nodig om het elektriciteitsnet in deze energietransitie voor alle doelen toegankelijk en te houden.”
Goede business case
Stedin heeft twee standaard contracten opgesteld met afspraken over randvoorwaarden en vergoedingen. Een capaciteitsbeperkingscontract, waarmee de flexbehoefte een dag van tevoren wordt afgestemd en een redispatch contract, waarmee op de dag zelf bijgestuurd kan worden in flexbehoefte. In beide gevallen krijgen aanbieders van flexibel vermogen het verlies aan ‘duurzame energie omzet’ vergoed op basis van de actuele energieprijs; zij gaan er financieel dus niet op achteruit.
Om de inzet van flexibel elektriciteitsvermogen te laten slagen is het essentieel dat partijen maatschappelijk verantwoord meewerken. Want hoe duurder Stedin de flexibiliteit moet inkopen, hoe minder nieuwe transportcapaciteit er kan worden vrijgegeven omdat de (financiële) middelen van de netbeheerder gelimiteerd zijn. Het creëren van zoveel mogelijk ruimte op het net voor nieuwe klanten en duurzame initiatieven is daarom alleen mogelijk als potentiële aanbieders geen extra winst willen maken. Het maatschappelijk belang moet voorop staan.
Flexibel elektriciteitsvermogen inzetten?
Op de website van Stedin is meer informatie te vinden over de kansen en mogelijkheden van flexibel elektriciteitsvermogen. Daar zijn ook de flexcontracten te vinden.
Foto: allereerste Nederlandse congestiemanagement contract ondertekend door Zeeuwind, Gabri Hoek en Stedin
* Windpark Noordpolder ligt nabij Sint Maartensdijk en is in 2010 in gebruik genomen. Dit windpark is ontwikkeld door Zeeuwind in opdracht van Windpark Noordpolder B.V. Het windpark bestaat uit vier turbines van het type Enercon E82. Dit zijn zogenaamde direct-drive machines, dat wil zeggen dat er geen tandwielkasten in de turbine aanwezig zijn. Voordeel hiervan is dat de machines minder storingsgevoelig zijn en minder geluid maken. Zeeuwind is voor 50% eigenaar en bestuurt het windpark.