USEF
voor balans in het net
Zon en wind bepalen steeds meer het aanbod van elektriciteit. Dit betekent een grote verandering voor ons energiesysteem: van éénrichtingsverkeer van een paar grote producenten gaan we naar ‘veel’-richtingsverkeer met veel kleine producenten. Daar komt bij dat zon- en windenergie niet makkelijk aan de vraag kunnen worden aangepast zoals een fossiele centrale dat wel kan. Dat betekent dat er plaatselijk en tijdelijk overschotten en tekorten kunnen ontstaan. Om hier slim mee om te gaan, is een systeem nodig dat vraag en aanbod van elektriciteit continu gelijk aan elkaar houdt én overbelasting van de netten voorkomt.
Eén standaard
In het toekomstige energiesysteem dat door duurzame energiebronnen wordt gevoed, gelden andere regels en afspraken tussen producenten, leveranciers en consumenten. Stichting USEF heeft een nieuw marktmodel ontwikkeld, zodat er één manier van werken komt. Het model helpt duurzame energie goed in te passen en dat scheelt kosten voor iedereen. Stedin is medeoprichter stichting USEF en medebedenker van het open source model USEF. Samen met Alliander neemt Stedin deel aan het bestuur van de stichting. De overige medebedenkers van USEF zijn ABB, DNV GL, Essent, IBM en ICT. Zij ondersteunen diverse projecten bij de implementatie van USEF.
Hoe ziet het nieuwe marktmodel eruit?
USEF heeft een ‘open source model’ ontwikkeld: een set aan afspraken tussen netbeheerders, klanten en leveranciers. De afspraken maken het mogelijk voor individuele klanten om flexibeler om te gaan met hun energiegebruik, afhankelijk van het aanbod van zonne- en windenergie. Ook gaan de afspraken in op de verrekening van de kosten. Het doel is dat we met één systeem werken, zodat er geen lappendeken ontstaat van losse systemen. Het open source model is generiek en kan voor elke situatie eenvoudig ‘op maat gemaakt’ worden. Zo wordt het opbouwen van een duurzame energiemarkt laagdrempeliger.
In de praktijk getest
Om het marktmodel te testen worden met USEF proeven gedaan, onder meer in Hoog Dalem. In Hoog Dalem werd USEF getest onder werkelijke omstandigheden en met échte voorspellingen en data. Nauwkeurige weersvoorspellingen over bewolking hielpen bijvoorbeeld om te bepalen hoeveel zonnestroom er in de wijk geproduceerd zou worden. Voorspellingen over het verbruik van energie kwamen uit een analyse van gebruiksdata van de voorafgaande drie weken die door slimme meters werden aangeleverd. Zo ontstond een precies beeld van eventuele te verwachten tekorten of overschotten.
Vervolgens zocht USEF flexibiliteit in het netwerk. Als een tekort dreigde, konden bijvoorbeeld accu’s ontladen worden die in het energiesysteem zijn opgenomen. Bij een overschot werden die juist geladen. USEF ‘regelde’ hier dus de inzet van flexibele bronnen ter ondersteuning van het elektriciteitsnet. Hierbij werd duidelijk dat USEF werkt zoals gehoopt: het plannen, valideren en uitvoeren van de juiste acties verliep meestal goed. Met andere woorden: het ‘proof of concept’ is geleverd. Dit is een belangrijke uitkomst voor Stedin en de partners in USEF.
In Hoog Dalem is USEF getest onder werkelijke omstandigheden en met échte voorspellingen en data.